New York City, hier pal boven het autopilot-paneel: Manhattan
Het gaat vaak onbewust en we doen het allemaal: onze gedachten laten gaan; malen en zelfs piekeren.
Maar zodra je er bewust van bent, kan je dit effectief tegengaan. Bij emoties en gedachten die je zelf herhaaldelijk opzoekt – bijvoorbeeld uit zelfmedelijden – helpt ‘de 90-seconden-regel’.
Deze regel kan je toepassen zodra je jezelf betrapt op het (herhaald) oproepen van een negatieve ervaring; dus een negatieve gedachte.
Door de volgende stappen te volgen, kan je die nare gedachte hoe dan ook binnen 90 seconden omdraaien in een positieve.
Hoe? Constateer eerst heel bewust dat je de negatieve gedachte zélf opzoekt.
Wees je er ook van bewust dat je de getuige bent van het bijbehorende gevoel van die gedachte. De getuige, dus het definieert je niet en het bepaalt je ook niet. Je slaat het alleen gade.
Stop dit proces vervolgens door streng ‘stop!’ tegen jezelf te zeggen en verander je gedachtenpatroon daarna hardop in een positieve gedachte.
Dat doe je door je te focussen op iets waar je dankbaar voor kunt zijn. Als je het hardop doet, heeft het nog veel meer kracht. Al fluister je alleen maar zachtjes ‘bedankt’. Hier straalt al heel veel kracht vanuit.
Dit lukt je zeker binnen anderhalve minuut en is een heel effectieve methode om een herhaalde negatieve spiraal te doorbreken. Het begint allemaal met bewustzijn ervan.
Doorhebben dat je de gedachte hebt – en dat je dat zélf teweeg hebt gebracht – en dat proces dan vervolgens te lijf gaan met dit effectieve wapen.
Op het moment dat we namelijk dankbaar zijn, is er geen ruimte meer voor negatieve gedachten en emoties.
Je vraagt je misschien af hoe je weet wanneer je zoiets zelf opzoekt. Maar als dat zo is, dan wéét je het. Je geweten vertelt het je.
‘Hoe dan?’ denk je misschien. Het is dat fluisterstemmetje in je. Zelden de overheersende toon.
Nee, die is vaak luidruchtig en negatief. Praat klein over je.
Maar het fluisterstemmetje, fluistert je zachtjes dingen toe op de achtergrond. Het geeft voorzichtige suggesties: ‘Doe je daar wel goed aan?’ fluistert het zacht.
En je weet het antwoord, maar doet het vervolgens toch. Dát is je geweten. De kunst is naar die fluisterstem te luisteren en deze niet te laten overstemmen.
Dat betekent ook je in een tegengestelde richting te begeven dan die waar je autopilot je heen zou willen leiden. Dat vergt bewustzijn.
Bijvoorbeeld: Je hebt ineens sterk het idee dat je iets mist, omdat je voor iets anders had gekozen. Ook wel bekend als: FOMO (Fear Of Missing Out).
Heel goed mogelijk dat dit opkomt bij de eerste tegenslag na je keuze.
Hetgeen waar je ‘nee’ tegen hebt gezegd, blijft nu maar in je hoofd opkomen. Je geniet helemaal niet meer van je keuze, van de reden waarom je het andere had bedankt.
Ineens zie je alleen nog maar de nadelen. En erger: je idealiseert het alternatief. Bent helemaal weg uit het moment. Zit alleen maar in je hoofd.
Je ‘conceptual mind’ is met je aan de haal gegaan. En die vergelijkt niet eerlijk.
Want die ziet het alternatief alleen maar goed gaan, die film speelt zich namelijk in je hoofd af in de hypothetische wereld.
Terwijl de consequentie van je eigen keus realistisch blijkt. Want die gaat gepaard met problemen, die nu eenmaal onderdeel zijn van het leven.
Je breekt je hoofd erover: ‘was mijn keus wel goed?’ ‘Waarom heb ik dat andere niet gekozen? Dat was achteraf nu veel beter geweest.’
En ineens…in de verte hoor je je geweten fluisteren:
‘Wat ben je aan het malen. Waarom doe je dat? Waarom pieker je zo, over zoiets kleins? Zou je niet beter gewoon krachtig achter je keuze kunnen staan en het daarna loslaten?’
Hé, goed idee: ‘Stop!’.
Deze gedachten kun je vervolgens omdraaien door te benadrukken dat het goed is dat je hebt geluisterd naar je intuïtie en dat je daar krachtig voor mag kiezen.
Je mag dankbaar zijn dat je de keuze had, maar je hebt de keus gemaakt en gaat daar nu 100% voor. Het alternatief bestaat niet meer. Alleen nog in je hoofd. Leer de les, en ga door.
Het ligt anders als je niet zelf lijkt te kiezen voor hetgeen in je hoofd opkomt.
Maar ook dan is er een tegenmaatregel.
Je kunt niet de emotie en gedachte voorgoed laten verdwijnen, want die zijn nu eenmaal onderdeel van ons mens-zijn, maar wel dat die plots opkomende gedachte je beïnvloedt en ongelukkig maakt.
Het belangrijkste daarbij is te beseffen dat je niet je gedachten en je emoties bent. Je hébt ze. En dat betekent dat je er ook weer vanaf kunt, en zúlt, komen.
Dit inzicht kan alles voor je veranderen. Het geeft je de controle terug in handen.
Wat averechts werkt, is alles wat je niet blij maakt maar weg te willen stoppen.
Hoe krachtiger je iets wegstopt, hoe sterker het vaak later terugkomt. Misschien kunnen we inzien dat er iets achter de gedachte of de emotie zit.
Dat het ons iets probeert te vertellen.
Daar kom je alleen achter als je de emotie of de gedachte zonder oordeel durft te observeren.
Plak er geen taalkundige labels op. Geef het geen namen, zoals: ‘boos’, ‘teleurstelling’ etc. Dat maakt de emotie of gedachte namelijk groter dan het is. Je stelt deze dan onterecht centraal.
Wat je aandacht geef groeit.
Als je uitzoomt en bewust bent van je lichaam, zal je ervaren dat de emotie alleen maar een fysiek gevoel is in je lichaam, vaak op een specifieke plaats.
Bijvoorbeeld de ‘knoop in je maag’. Een soort ‘scheut’ die door je buik schiet, waarna je je niet prettig voelt. Dit is het fysieke gevolg, van de redenatiereactie in je hoofd op een gebeurtenis.
Meer is het niet.
Als je zo naar je eigen negatieve gedachtes en negatieve emoties kan kijken, zal dat een wereld voor je openen. Je bent er dan geen onderdeel van, maar slaat ze gade.
Je zal inzien, dat als je ze op die manier kunt toelaten, ze net zo snel weer verdwijnen als ze op kwamen zetten.
Soms zullen ze niet direct verdwijnen, maar wat wel altijd gebeurt is dat ze continu van ‘vorm’ veranderen.
Dat is het bijzondere eraan: gedachten en emoties zijn – zoals alles in het leven – altijd in beweging.
Als je ze met een onderzoekende blik – zonder oordelen – tegemoet durft en kunt treden, week je jezelf er los van.
Vaak kom je dan ook te weten wat erachter zit.
Dan zie je in dat de diepere reden verstopt zit achter een omhulsel van de gedachte of emotie in schuilvorm. Op die manier kan je dus ook de werkelijke oorzaak achterhalen.
Want die zit bijna altijd in jezelf. In hoe je de dingen ziet. In waar je je op focust. Waar je je op focust, gaat de aandacht heen en stroom de energie naartoe.
En vaak is dat, zonder dat we het zelf doorhebben, een patroon. We doen het onszelf aan.
En zelfs als dat niet zo is, dan kom je door deze methodiek óók te weten wat je te doen staat: actie nemen in de fysieke wereld, buiten je perceptie om.
Misschien kom je erachter dat je moet handelen. Actief moet worden. En weet je wat je te doen staat.
Ook dat is een mogelijkheid. In beide gevallen los je de oorzaak op.
Je gedachten en emoties zo tegemoet te treden, is een leerproces en het mooie daarvan is dat je er dus steeds beter in wordt.
Je kunt steeds beter zien dat emoties en gedachten weliswaar altijd ongewild ten tonele zullen verschijnen – ze zijn nu eenmaal part of life – maar dat we er niet door bepaald hoeven te worden.
Die keus maken we zelf.
Hiervoor moeten we ons er wel bewust van zijn, en daarom is het cruciaal niet op de automatische piloot te leven. Want dan winnen de negatieve gedachten altijd.
Ons brein zal van nature altijd daarop focussen.
Waarom? Omdat we opgezadeld zitten met een miljoenen jaren oud brein dat – stammend vanuit deze jarenlange evolutie – altijd automatisch voor ons op zoek gaat naar gevaar.
En dat zal het altijd blijven doen.
Voor die negatieve focus hoeven we dus geen enkele moeite te doen. Dat doet de automatische piloot wel voor ons.
Handig om te overleven in gevaarlijke situaties. Niet handig om in de huidige, veilige, moderne wereld gelukkig te zijn.
De kwaliteit van ons leven op de langere termijn, wordt bepaald door de kwaliteit van de emoties die we herhaald ervaren.
Daarom vraagt een gelukkiger leven een bewuster leven, zodat we de controle over onze gedachten en bijbehorende emoties terugkrijgen.
Niet te veel passief laten sturen op de automatische piloot dus. Altijd zélf het overzicht bewaren. Zelf in charge blijven.
De verantwoordelijkheid houden.
Hiervoor zijn mediteren, een aantal keer op een dag even bewust en diep ademhalen, en dankbaarheid opschrijven – bijvoorbeeld dagelijks voor het slapen – ideaal.
Het zijn geen grote dingen die nodig zijn voor grote veranderingen, maar je moet het wel zelf, bewust doen.
Jezelf routines aanleren met positieve gevolgen. Want het is niet wat we af en toe doen dat ons leven verandert, maar wat we structureel doen.
En als je eenmaal daarmee in de flow zit, wíl je ook niet meer anders. Het voelt dan veel beter zelf te sturen tijdens de vlucht van je leven, dan overgeleverd te zijn aan de grillen van de automatische piloot.
Of we onze gedachten nu herhaaldelijk zelf opzoeken (denk aan: “stop!”) of niet, in beide gevallen geldt:
Als je ze beschouwt als wolkjes die voor de zon verschijnen: ze komen en ze gaan, en we hoeven er zeker niet op de automatische piloot in mee te gaan.
Dan kunnen we ze met een innerlijke gemoedsrust van een afstand aanschouwen en langzaam over zien trekken.
Zelfbewust, en zelf aan het stuur.
Met het vertrouwen dat de zon daarna snel gewoon weer heerlijk zal schijnen.
